کسروی
- laksariamir
- May 27, 2020
- 2 min read
Updated: Sep 29, 2020
روز ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ سیداحمد کسروی، مورخ، زبان‌شناس و از رجال فکری و فرهنگی معاصر همراه حدادزاده، منشی و محافظ خود در شعبه ۷ بازپرسی دادگستری تهران توسط فدائیان اسلام کشته شد.
کسروی
در ره خودسازی و آزادگی گر میروی
بشنو این دم چون حکایت دارمت از کسروی
این بزرگمرد زنده یاد است گرچه ایندم نشنوی
گر شنیدی از کلامش جان نثارش میشوی
آنچه آمد بر سرش هرگز نبود از تک روی
یا اگر آغاز راهش شد گهی با کج روی
دیده کی از حوزه علمیه نور و پرتوی
کسروی بود آنکه دید عمامه ها را پس روی
علم و دانش پیشه کرد ، برهان به راه معنوی
در زبان، تاریخ و فرهنگ یا که شعر و مثنوی
در ره خود چون نکرد او از شیاطین پیروی
جان خود را داد ، پیامش بوده حق و همروی
کشته شد گر با شقاوت ، مرگ کی باشد قوی ؟
گشته هر آزاده چون آگه ز راه کسروی
ا.ه.ل.ایرانی (اهلی) اسفند ۱۳۸۹
سیّد احمد حُکم‌آبادی (زادهٔ ۸ مهر ۱۲۶۹ در تبریز – کشته شده ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ در تهران) که بعدها نام خانوادگی کَسرَوی را برگزید، تاریخ‌نگار، زبان‌شناس، پژوهشگر، حقوق‌دان و اندیشمند ایرانی بود. وی استاد ملی‌گرای رشتهٔ حقوق در دانشگاه تهران و وکیل دعاوی در تهران بود.
احمد کسروی در حوزه‌های مختلفی هم‌چون تاریخ، زبان‌شناسی، ادبیات، علوم دینی، روزنامه‌نگاری، وکالت، قضاوت و سیاست فعالیت داشت.وی بنیان‌گذار جنبشی سیاسی-اجتماعی با هدف ساختن یک «هویت ایرانیِ سکولار» در جامعهٔ ایران، موسوم به جنبش «پاک‌دینی» بود.
کسروی خواستار مبارزه با «واپس‌ماندگی دینی , فکری و علمی» و روشن‌گری در تمامی وجوه زندگانی بود وی از آنچه «اوضاع زندگی، خرافه‌گرایی و آداب اجتماعی» مردم ایران می‌دانست انتقاد داشت؛ موضع‌گیری‌های احمد کسروی در برابر کیش‌های رایج و نهادهای مذهبی و اخلاقی و مسلک‌ها و ارزش‌های سنتی و فرهنگی و باورهای دینی و فرهنگی از تشیع و بهائیت بود.
آثار احمد کسروی بالغ بر ۷۰ جلد کتاب به زبان‌های فارسی و عربی است. از مهم‌ترین آثار کسروی می‌توان به دو کتاب تاریخ مشروطهٔ ایران و تاریخ هجده سالهٔ آذربایجان اشاره کرد که از مهم‌ترین آثار مربوط به تاریخ جنبش مشروطه‌خواهی ایران می‌باشند و تا به امروز مرجع اصلی محققان دربارهٔ جنبش مشروطیت ایران بوده‌است. وی در کتاب آذری یا زبان باستان آذربایجان، برای نخستین‌بار این نظریّه را مطرح کرد که زبان تاریخی منطقهٔ آذربایجان پیش از رایج‌شدن زبان ترکی آذربایجانی که مورخان از آن به نام «آذری» یاد کرده‌اند، زبانی از خانوادهٔ زبان‌های ایرانی بوده‌است. این نظریه امروز در میان دانشمندان به‌طور عام پذیرفته شده‌است.
احمد کسروی در ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ و در سن ۵۵ سالگی، در اتاق بازپرسی ساختمان کاخ دادگستری تهران به ضرب «گلوله و ۲۷ ضربه چاقو» توسط افراد گروه «فدائیان اسلام»، ترور شد.
Σχόλια