ناصر تقوایی

فیلمساز بزرگ میهن ما تقوایی دارد چو میان سینه ها ماوایی از اوست بجا به گوشمان آوایی نوآوری و خرد و بی پروایی اهلی

ناصر تقوایی , ۷۹ سال پیش در چنین روزی, در ۱۹ تیر ۱۳۲۰ -گرچه از ۲۲ تیر ماه هم نام برده شده- در روستای سعدونی در جنوب شرقی آبادان به دنیا آمد. تقوایی درباره کودکی اش گفته است: «در کودکی به آدم‌های دانایی برخوردم، اما زندگی کودکی من صحنه جالبی ندارد.»

پدر تقوایی کارمند اداره گمرک بود و همین این شانس را به ناصر تقوایی می داد که به نقاط مختلف ایران سفر کند. خود تقوایی می‌گوید این سفرهای متعدد یکی از بزرگترین شانس‌های زندگی‌اش بوده است چرا که به واسطه این سفرها می‌توانسته با فرهنگ، آداب و رسوم و خلقیات مردم مختلف ایران آشنا شود.

تقوایی علاقه عجیبی به زادگاهش دارد و این عرق و علاقه در کارنامه فیلمسازی اش نمایان است؛ او عاشق آبادان و بندرلنگه است اما هیچوقت نتوانسته در آبادان فیلم بسازد، با این حال با ساخت ناخدا خورشید در حوالی بندرلنگه دینش را به این شهر ادا کرده است. خود تقوایی در این باره می‌گوید: «ایران را دوست دارم برای اینکه وطن من است. خوزستان را دوست دارم برای اینکه ولایت من است و عاشق آبادان هستم، چون سرزمین من است.»

در کارنامه هنری ناصر تقوایی ۶ فیلم بلند داستانی و یک اپیزود از فیلم بلند (اپیزود «کشتی یونانی» از مجموعه «قصه‌های کیش» - ۱۳۷۷) دیده می‌شود که سه تای آن را قبل و سه تا را پس از پیروزی انقلاب اسلامی ساخته‌است. تقوایی یک سریال مشهور هم ساخته که مردم او را بیشتر با این مجموعه می‌شناسند. دایی جان ناپلئون نوشته ایرج پزشکزاد، از سریال‌های ماندگار تلویزیون ایران است. ناصر تقوایی نخستین فیلم بلند داستانی خود با عنوان «آرامش در حضور دیگران» را در ۱۳۴۷ خورشیدی ساخت. فیلمی به شدت متفاوت و درخشان که به همراه قیصر و گاو موج نو سینمای ایران را پایه ریزی کرد. آرامش در حضور دیگران داستان سرهنگ بازنشسته و در آستانه جنونی است که همراه همسرش برای حضور در کنار ۲ دخترش به تهران می‌آید.

ناصر تقوایی به همراه «داریوش مهرجویی» و «مسعود کیمیایی» از جمله فیلمسازان موسوم به موج نوی سینمای ایران هستند که توانستند در ابتدای دهه ۵۰ و انتهایی دهه ۴۰ با ساخت آثاری متفاوت با جریان حاکم بر سینما، نوعی ریل گذاری و جریان‌سازی نوین در سینمای ایران پدید آورند